Bir organ, bir hayat! Bir hayat, tüm insanlığı kurtarıyor!

Samsun İl Sağlık Müdürlüğü Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinasyon Merkezi Sorumlusu Dr. Mehmet Kazak tarafından Samsun Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinasyon Merkezi faaliyetleri konusunda bilgilendirme toplantısı yapıldı.

Toplantıya Gazetenizolsun.com Genel Yayın Yönetmenimiz Yalçın Karataş'ta katılarak kamuoyunun bilgilendirilmesine yönelik organ nakli hakkında Kazak'a sorular yöneltti.

Samsun Bölge Koordinasyon Merkezine bağlı illerde (Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Rize, Trabzon, Amasya, Tokat)  yapılan organ nakli ve organ bağışı faaliyetlerinin anlatıldığı toplantımızda açıklama yapan Dr. Mehmet Kazak, "Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar tüm dünyanın olduğu gibi ülkemizin de önemli sağlık sorunlarından biridir.
2238 nolu yasaya göre; 18 yaşını dolduran ve akli dengesi yerinde olan kişiler yaşamlarını yitirdikten sonra, kullanılmak üzere organ ve dokularını bağışlamak istediklerinde, bu konu ile yetkilendirilmiş kurumlara başvuruda bulunarak organ bağışında bulunabilirler.

Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağışı kartını iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir. Organ bağışı yapanların, bu durumdan ailelerini de haberdar etmeleri daha sonra çıkabilecek problemleri önlemek açısından yararlı olacaktır. Organ bağışında bulunan kişilerin organ bağış kartını daima yanında taşıması organ bağışı işleminin karışıklık ve gecikme olmaksızın yerine getirilmesini sağlayacaktır. Organ bağışında bulunan kişilere ait bilgiler elektronik ortamda  “Türkiye Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemine aktarılmaktadır. Ülkemizde organlar Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulmuş olan Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi içerisinde dağıtılmaktadır. Sistemin amacı; ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasına gerekli koordinasyonu sağlamak, sınırlı sayıda temin edilebilen organ ve dokuları, bilimsel kurallara, tıbbi etik anlayışına uygun olarak adaletli bir biçimde en uygun hastalara, en kısa süre içerisinde naklini sağlamaktır.
Ülkemizde  yaklaşık 30 bin kişi hayatlarını devam ettirmek için organ nakline ihtiyaç duymaktadır. Her yıl bu sayıya 4000 kişi daha ilave olmaktadır. Organ bağışı sayılarının yetersizliğinden dolayı, organ yetmezliği nedeniyle tedavi görmekte olan birçok hastanın organ beklerken hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Organ ihtiyacının karşılanabilmesi için bağışçı sayısının mutlaka artırılması gerektiğini belirten Dr. Kazak, bunu yapabilmek için tıbbi, eğitsel, sosyal ve dini açıdan etkinlikler yapılması gerektiğini belirtti. Bu amaçla da bölgemizdeki sekiz (Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Rize, Trabzon, Amasya, Tokat) ilde paneller, sempozyumlar, konferanslar, uzman hekim eğitimleri, organ nakil koordinatör eğitimleri ve sağlık çalışanları eğitimleri yapılmaktadır. Bu amaçla BKM’ye bağlı illerde belediyeler, karayolları, orman işletme müdürlükleri, emniyet müdürlüğü çalışanları, üniversitelerin fakülte ve yüksekokullarının çalışan ve öğrencileri, sağlık personelleri, milli eğitim müdürlükleri personelleri ve öğrencileri, yurtkur personelleri, il kültür müdürlükleri personelleri, il müftülüklerinde düzenlenen eğitim programları, paneller, konferanslarda pek çok kişiye organ bağışı ve nakli konularında eğitim verildi. Bölgemizde zaman zaman düzenlenen fuarlarda, özel ve kamu hastanelerinde, alışveriş merkezlerinde halkın yoğun olduğu meydan ve caddelerde, üniversite fakülte ve yüksek okullarında, organ bağış stantları açıldı. Yine koordinatör arkadaşlarımız bölge ve illerindeki yazılı ve görsel basında ve radyolarda halkımızı bilgilendirme amaçlı programlar düzenlediler. Tüm bu çalışmaların temel hedefi organ bağışı ve nakli konularında halkımızı doğru bilgilendirmek ve farkındalık yaratmaktır.
Özellikle kalp ve karaciğer nakli bekleyen hastalar uygun ve yeterli verici olmaması nedeniyle kısa süre içinde hayatlarını kaybetmektedir. Hastaların yaşam süresi ve kalitesinde, ülke ekonomisi ve iş gücünde ağır kayıplara yol açan söz konusu organ yetmezlikleri önemli bir sağlık sorunu olarak gündemdeki yerini korumakta olup, organ bağışı ve nakli sayılarının artırılması öncelikli hedeflerimizdendir.
Organ nakli açısından değerlendirildiğinde Türkiye, dünyanın en başarılı ülkelerinden birisi. Organ nakli açısından Türkiye, şu anda ABD, İspanya, Almanya, Fransa, İtalya ile aynı standartta. Başarı oranlarımız, karaciğer nakillerinde yüzde 93, böbrekte ise yüzde 99. Özellikle canlıdan nakilde çok başarılıyız. Bu nedenle Türkiye, canlıdan organ nakilleri başarısında dünyaya örnek.
Ülkemizde bizim insanımız bir yakını için organını vermek gerekirse hiç çekinmiyor hemen bağışçı oluyor ve çok başarılı nakil ameliyatları yapılıyor. Ancak ülkemizde kadavradan bağış ise çok düşük ve bizim asıl amacımız kadavradan bağış sayılarımızı artırmak. Beyin ölümü tespitinden sonraki süreçte yapılması gereken faaliyetler için hızlı ve güçlü bir organizasyon gerekiyor ve bu konuda da Sağlık Bakanlığının yapılanması çok güçlü. Kadavradan bağışı artırabilmek için yoğun bakım servislerinde beyin ölümü takip, tespit ve bildirimlerinin artması gerekmektedir. Bunun yapılabilmesi için yoğun bakım birimlerinde çalışan doktor ve hemşirelerin sorumluluğu çok daha fazla ve eğitim faaliyetlerimiz de bu gruplar için daha sık yapılmaktadır. 
 
2015 YILI FAALİYETLERİ
2015 yılında Samsun İl Sağlık Müdürlüğü Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinatörlüğü tarafından Samsun Valiliği Aile Ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Edes Programı kapsamında hazırlanan “Bağışlayın Engelleri Aşalım Projesi” dahilinde bir yıl boyunca;
-18-60 yaş arası 4604kişiye organ bağışı farkındalık eğitimleri verildi.
- Samsun ilinde faaliyet gösteren yerel basın mensupları ile bir yıl içinde üç defa bir araya gelinerek proje kapsamında çalışmaların başlangıcı amacı ve sonuçları konusunda bilgilendirme yapılarak organ ve doku nakli konusunun basında doğru anlatılması için gerekli bilgilendirmeler yapıldı.
-Proje süresince organ bağışı ve nakli konusunda farkındalık oluşturmak için yerel ve ulusal radyo ve televizyonlarda 9 kez program düzenlendi.
- Organ bağışı ve nakli konularını anlatan tişört, afiş, bez afişler, el broşürü yaptırılmış, organ bağış haftası etkinlikleri kapsamında ve muhtelif zamanlarda şehrin muhtelif yerlerine asılarak organ bağışına dikkat çekmek ve organ bağışı konusunda vatandaşın bilgilendirilmesi sağlandı.
- Yıl içerisinde iki defa, bölgemizde organ nakli olan hastalar, nakil bekleyen hastalar, organ bağışçılarının birinci derece yakınları, organ nakil yapan doktorlarımız, sağlık çalışanları, ulusal ve yerel basın mensuplarının bir arada olduğu 95 kişilik katılım ile toplantılar düzenlendi. 
-Proje başlangıcında ilimizde organ bağışçı sayımız 1100 iken, yaklaşık 10 ay sonunda organ bağışçı sayılarının 4850 kişiye ulaşmış, proje sonunda organ bağışçı sayısı 6786 olarak tespit edildi.
- Organ bağışı ve nakil sayılarını artırmak üzere yapılacak oryantasyon ve koordinasyonda görev alan; İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Genel Sekreterliği ve Ondokuz Mayıs Tıp Fakültesi Yöneticileri, ilgili hekimler ile bu çalışmalarda görevli personelin katılımı ile 18 kez toplantı düzenlenmiş 700 kişiye eğitim verilmiş önerileri alınmış ve organ bağışı konusunda bilgilendirmeler yapıldı.
-2015 yılında birçok kurum ve kuruluşta düzenlediğimiz eğitimlerle yaklaşık 6000 kişiye ulaşıldı ve organ ve doku nakli eğitimleri verildi.
- Lise son sınıf öğrencilerini kapsayan eğitim programımız dahilinde 65 lisede toplam 6050 öğrenci ve 280 öğretmene organ bağışı ve nakli konularında eğitimler düzenlendi.
- Sağlık personeli öğrenciler ve vatandaşların katılı ile Sinop, Vezirköprü, Alaçam ve Tokat İllerinde Organ bağışı ve nakli hakkında her şey konulu 4 adet panel düzenlendi. 
- Samsun Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinasyon Merkezi tarafından Doku Nakli Koordinatörleri için yıl içinde üç defa eğitim toplantısı düzenlendi.
-Yoğun Bakım ve Anesteziyoloji, Nöroloji ve Beyin Cerrahisi uzman hekimlerine beyin ölümü ve donör bakımı konusunda bakanlığımızın “Organ Bağışı Uyum İçin Teknik Yardım Projesi” kapsamındaki eğitim doğrultusunda eğitim toplantısı düzenlendi.
 
2016 YILI FAALİYETLERİ
-Milli Eğitim Müdürlüğü ile İl Sağlık Müdürlüğü arasında 2015 yılında yapılan protokol ile lise son sınıf öğrencilerine düzenlediğimiz eğitim faaliyetlerinde 7985 öğrenci ve 293 öğretmene organ bağışı ve nakli konusunda eğitim verildi.
-Canik Belediyesi, Yedaş, Karayolları, Sheraton Otel, Orman İşletme Müdürlüğü, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü, Sahra Sıhhiye Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı/General Şükrü Naili Gökberk kışlası,  İl Kültür Müdürlüğü, İlkadım Belediyesi, Yurtkur Gülcemal Hatun Yurt Müdürlüğü, Meteoroloji İl Müdürlüğü, Çarşamba Devlet Hava Meydanları Çelebi Hava Servisi A.Ş, KOSGEB, TSE,      Orman Su İşleri 11. Bölge Müdürlüğü, TEB, Basın İlan Kurumu, OMÜ Fakülte, Yüksekokullar olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarda düzenlenen eğitim programlarında 55 seansta 5500 kişiye organ bağışı ve nakli konusunda eğitim verildi.
-Tv ve radyo programları düzenlenerek organ bağışı ve nakli konuları anlatıldı.
-Organ ve Doku Nakli Koordinatörleri ve uzman hekimlerinden oluşan 480 kişiye, 4 seansta Organ Bağışı, Organ Nakli, Beyin Ölümü ve Donör Bakımı konularında eğitim verildi.
-Organ bağışı ve nakli konularının anlatıldığı Ordu ve Samsun’da iki defa panel düzenlendi. Sağlık çalışanları ve vatandaşların katıldığı panellerde 800 kişiye ulaşıldı.
- Yoğun Bakım ve Anesteziyoloji, Nöroloji ve Beyin Cerrahisi uzman hekimlerine, beyin ölümü ve donör bakımı konusunda bakanlığımızın “Organ Bağışı Uyum İçin Teknik Yardım Projesi” kapsamındaki eğitim doğrultusunda iki defa eğitim toplantısı düzenlendi.
- Samsun Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinasyon Merkezi tarafından Doku Nakli Koordinatörleri için yıl içinde iki defa eğitim toplantısı düzenlendi.
-3-9 Kasım 2016 Organ Bağış Haftasında yoğunlukla olmak üzere, özel ve kamu dahil bütün hastanelerde, alışveriş merkezlerinde, ilimizde açılan fuarlarda (2. Tarım, Hayvancılık ve Teknolojileri Fuarı, Kitap Fuarı) toplam 200 Organ Bağış standı açıldı. Samsun’da bağışçı sayısı Kasım 2016 tarihi itibariyle 9436 dır.
-10 Kasım 2016 itibariyle Bölge Koordinasyon Merkezi bölgesinde toplam 145 beyin ölümü tespiti yapılmış olup 33 donörümüz mevcuttur. Toplamda 33 donörden yapılan bağışlarla, 90 organ ve doku nakli gerçekleştirilerek bu kişilerin hayata tutunabilmeleri sağlanmıştır. 
 
Bölgemizde 2014, 2015 ve 2016 senelerinde toplam 558 beyin ölümü, 123 donör ve bunlardan nakledilen organ sayısı 415 organ ve doku nakli gerçekleştirilmiştir. Bu kadar beyin ölümüne karşılık donör oranımız %22 dir.  Hem bağışçı sayılarımız hem de organ nakline dönüşen donör sayılarımız her yıl artmakta ve organ bekleyen hastalarımıza umut olmaya devam etmektedir. Başarılı nakil ameliyatları organ bağışını artırır. İnsanların organ bağışının işe yaradığını, nakledilen bir organla, başka bir insanın yaşadığını, yürüdüğünü ve tekrar sağlığına kavuştuğunu görmesi, bağış oranlarını ve güvenilirliği artırır. Ölümden kısa bir süre sonra organlar çürüyecek. Ziyan edilen, sadece organ değil hayat olacaktır. Organlarını bağışlamamış her sağlıklı insan, ölümü halinde 4 kişiyi daha götürüyor. Oysa ölen bir kişi, 4 kişiye hayat bırakarak bu dünyadan ayrılabilir.
 
Bütün bu faaliyetlerdeki amacımız organ bağışı konusunda toplum bilincini oluşturmak, ilgili tüm kesimlerin konuya ilgisini artırmaktır. Organ bağışı konusuna toplum olarak hassasiyet göstermeli, organ nakli gerektiren hastalıkların her an bizim ve sevdiklerimizin başına gelebileceğini unutmamalıyız. Yaşarken de yaşamdan sonra da başkalarına hayat vermek bizim elimizde. Bu konuda duyarlı davranmak hepimizin toplumsal sorumluluğudur. Organ bağışının hayat kurtaran çok önemli ve basit bir yol olduğunu unutmamalıyız. Herhangi bir nedenle organ yetmezliğine giren hastaların tek geçerli ve sağlıklı tedavi yöntemi organ naklidir. Yeterli organ bağışı olmaması nedeniyle, organ nakli gerçekleşmeyen hastalar kısa süre içinde organ yetmezliğine bağlı hayatlarını kaybediyor. Organ bağışı konusunda toplumumuzda önceki yıllara nazaran artış görülmekte ancak nakil bekleyen hasta sayısı göz önüne alındığında ve Avrupa ülkeleri ile karşılaştırma yapıldığında hala istenen düzeye ulaşamadığımız görülmektedir.
 
 Organ bağışında bulunmak isteyen vatandaşlarımızın;
-İl Sağlık Müdürlüklerine
-Devlet Hastanelerine        
-Özel Hastanelere
-Organ ve Doku Bağışı Koordinatörlüğüne
-Organ bağışı konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına,
-Toplum Sağlığı Merkezlerine
-Aile Sağlığı Merkezlerine  başvuruda bulunmaları yeterlidir."