Aşırı Tuz Tüketiminin Sağlığımıza Etkileri Nelerdir

Liv Hospital Samsun Beslenme ve Diyet Kliniği'nden Dyt.Aysun İpek "Aşırı Tuz Tüketiminin Sağlığımıza Etkileri" hakkında bilgilendirdi.

İpek,” Her yıl belirlenen farklı bir tarihte gerçekleştirilen  “Dünya Tuza Dikkat Haftası” bu yıl 12-18 Mart 2016 tarihleri arasında gerçekleşecektir. İnsanlar, diğer tüm memeliler gibi birkaç milyon yıldan beri günde 0.25 gramdan az tuz tüketmektedir. Yaklaşık 5000 yıl önce Çinliler tarafından gıdaların korunmasında tuzun kullanımı keşfedilmiştir. Tuzun gıdaların kış boyunca saklanmasındaki öneminin anlaşılmasından sonra ekonomik önemi de artmıştır. Tuz en önemli, vergi ve ticari mal haline gelmiş ve bu 1870 li yıllarda en üst düzeye ulaşmıştır. Bununla birlikte derin dondurucuların ve buzdolabının bulunması ile artık tuzun koruyucu etkisine eskisi kadar gerek kalmamıştır. Bu nedenle bu süreçte tuz tüketimi azalmış gibi gözükse de yüksek tuz içerikli işlenmiş gıdaların tüketimindeki artış ile beraber tuz tüketimi yeniden artmıştır. 

Günümüzde birçok ülkede ortalama tuz tüketim miktarı yaklaşık 9-12 gr/gün olarak tespit edilirken, birçok Asya ülkesinde ortalama tüketilen tuz miktarının 12 gr/günden daha fazla olduğu belirlenmiştir. Tuz alımı beş yaş üstü çocuklarda genellikle 6 gr/gün olduğu bu değerin yaşla beraber arttığı gözlemlenmiştir. İnsanlar genetik olarak günde 0.25 gramdan daha az tuz almaya programlanmıştır. Bu nedenle son yıllarda yüksek tuz alımı ile böbrekler yoluyla fizyolojik sistemlerde problemler oluşmaktadır. Yüksek tuz tüketiminin artmasının önemi; kan basıncını yükseltmesi dolayısı ile de kardiyovasküler hastalıklar ve renal hastalıkların riskini arttırmasından gelmektedir. Bundan başka yüksek tuz alımının; inme, sol ventriküler hipertrofi, renal hastalıklarda ilerleme ve proteinüri oluşumunda direk etkileri vardır. Ayrıca asitli içeceklerin tüketimi ile dolaylı olarak obezitenin oluşumunda ve buna eşlik eden böbrek taşları ve osteoporozdaki artışta, ciddi astımların ve belki de mide kanserlerinin oluşmasında en önemli etken olduğu konusunda elde edilen veriler de artmıştır” dedi.

Tuz Tüketimi Neleri Etkiliyor?
Diyetisyen Aysun İpek tuz tüketiminin etkilerini şu şekilde sıraladı;
-Tuzla hipertansiyon arasında doza bağlı dolaysız bir ilişki mevcuttur.
-Diyetteki tuzun azaltılması sağlık için faydalıdır.
-Tuz alımının azaltılması uzun dönem kardiyovasküler hastalık ve inme riskini azaltır.
-Diyetle alınan tuzun 10 gramdan 5 grama düşürülmesi ile inme riskinin %23 ve kardiyovasküler hastalıkların riskini %17 azaltabilir.
-Kan basınıcı yükseldiğinde inme riski, sistolik kan basıncının normal olarak belirtildiği 120-140 mm Hg değerinde olduğundan üç kat daha fazla riske sahiptir.
-Orta ve ileri yaş yetişkinlerde inme ve iskemik kalp hastalıklarından ölüm arasında linear bir ilişki mevcuttur. Kan basıncının 20 mmHg‟ ye çıkması inme ve iskemik kalp hastalıklarından ölümleri iki kat arttırır.
-Sistolik kan basınıcının 10 mm Hg‟ ye düşürülmesi koroner kalp hastalıklarında %22 ve inmelerde %41 „ lik bir düşüş olur. Bu her yıl 2.5 milyon önlenebilir ölüm anlamına gelmektedir.

-Toplumda tuz tüketiminin azaltılması en fazla maliyet etkin sonuçlara sahip halk sağlığı uygulamasıdır.
Tuz tüketiminin günde 6 grama düşürülmesi her yıl yaklaşık 2.5 milyon önlenebilir ölüm anlamına gelmekte, gıda endüstrisinin gönüllü olarak yaptığı işlenmiş gıdalardaki tuzun azaltılması sağlık harcamalarında milyonlarca doların korunması anlamına gelmektedir