Kabakulak İşitme Kaybına Sebep Olabilir
Kabakulak tükrük aracılığıyla yayılan bir virüs (paramyxovirüs) tarafından özellikle tükrük bezleri olmak üzere vücudun birçok yerine yayılan bir hastalıktır.Kulak ile mandibulaangulusu arasındaki bölgede parotidglandlar tipik olarak şiş ve ağrılıdır. VM Medical Park Samsun Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniği'nden Op.Dr.Tunç Üstün, birkaç asırdır bilinen bu hastalığın adı medikal tarihçiler arasında tartışılmış ve mumps sözcüğünün eski terimlerden lump ve mumbledan türediği düşünülmüştür.
1967 yılında kabakulak aşısı bulunmadan önce bu hastalık oldukça sık görülmekteydi.Aşı öncesi dönemde USA da yılda 200 000 vak a görülmekteyken, aşılamadan sonra yılda 1000 vak a civarına düşmüştür.Epidemilerin ise çok nadir olduğunu belirtenVM Medical Park Samsun Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniği’nden Op.Dr.Tunç Üstün,“aşı öncesi dönemlerde de olduğu gibi vakaların çoğu 5-14 yaş arasında görüldüğü halde günümüzde enfekte genç erişkin oranı ikinci dekata doğru artış göstermektedir ve 1 yaş altı hastalık nadirdir” dedi. Op.Dr.Üstün konuya dair şu bilgileri verdi;
Bir kez kabakulak geçirildiğinde ikinci bir atak görülmesi çok nadirdir ve yaşam boyu bağışıklık bırakır. Ancak parotisi tutan diğer enfeksiyon hastalıkları aileleri ikinci kez kabakulak geçirildiği yanılgısına düşürmektedir.
KABAKULAĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kabakulak vakaları 39.5 derece ateşle başlar.Başağrısı ve iştahsızlık eşlik eder.En bilinen belirtisi parotidglandda şişkinlik ve ağrıdır. 1-3 gün bu şişlik devam eder.Hasta çiğnediğinde, yutkunduğunda, konuştuğunda, asitli içeceklerde ağrısı artar.Her iki parotidgland da biri diğerinden daha önce olmak üzere etkilenebilir.Veya sadece tek taraflıdır.Nadir vakalarda parotidgland dışındaki diğer tükrük bezleri de tutulabilir.Bu durumda dil altında , çene altında veya boyunda tiroid bezi civarında da şişlik görülebilir.
Kabakulak nadir de olsa beyin ve diğer organlarda tutulum yapabilir. Ensefalit ve menenjit kabakulağın nadir komplikasyonlarındandır.Bu belirtiler ilk hafta parotisin şişmesiyle başlar, ateş,ense sertliği,başağrısı,bulantı,kusma uykuya meyil, konvülzyon ve beyin tutulumunun diğer belirtilerini gösterir. Adolesan ve erişkinlerde testis tutulumu ile orşit gelişebilir.Parotisin şişmesinden 7-10 gün sonra bir testiste şişme başlar. Buna yüksek ateş,bopaşağrısı , bulantı, kusma ve karın ağrısı eşlik eder ve eğer sağ testis tutulmuş ise apandisit ile karışabilir. 3-7 gün sonra testis ağrısı ve şişmesi azalır,bu sıralarda ateş de düşer.Bazı vakalarda her iki testis te tutulur. Her iki testis tutulumunda bile sterilite nadir komplikasyondur. İlaveten, pankreas ve kadınlarda overtututlumu da olabilir. Pankreas tutulumunda geçici hiperglisemi görülmektedir. Nadir vakada diabetesmellitus gözlenmiştir.
Nadir komplikasyonlardan biri 20000 de 1 görülen tek yada çift taraflı işitme kaybıdır.İşitme kayıplı vakaların %80 i tek taraflıdır. Ani başlar ve bazen vestibülersemptomlar da eşlik eder (vertigo). İşitme kaybı genellikle geçici olmakla birlikte bazı vakalarda kalıcıdır.İşitme kaybı menenjite bağlı olmayıp cochlear hasar nedeniyledir. Bu nedenle hastalar işitme kaybı yönünden kulak burun boğaz hekimince takip edilmelidir.
Artrit, artralji ve nefrit ,bazen de myokardit nadir komplikasyonlar arasındadır.%3-15 vakada EKG değişiklikleri gözlenmektedir.
KABAKULAK BULAŞICI MIDIR?
Kabakulak virüsü, enfekte olan kişilerden ağız ve burun yoluyla damlacık enfeksiyonu ile bulaşır.Aksırık,öksürük ve gülme ile yayılır.Direkt kontaktile , aynı bardağı kullanma yoluyla da bulaşabilir.xBelirtiler başlamadan 2 gün önce ve bittikten 6 gün sonraya dek bulaş devam eder. Hastalık,hastalığı belirtisiz geçiren hastalardan da bulaşabilir.Kabakulak aşılama ile önlenebilir.Aşılama tek başına yapılabildiği gibi 12-15. aylarda yapılan kızamık – kızamıkçık aşısı ile kombine de yapılabilir. MMR ikinci kez 4-6 yaşlarda yapılabilir ancak 11-12 yaşları geçmemelidir. İnkubasyon süresi ortalama 16 gün olmak üzere 12-25 gündür. Hastalar genelde 10-12 günde iyileşir. Parotis şişliği 1 hafta sürer ve her iki parotis aynı anda şişmez.
KABAKULAK TEDAVİSİ NASILDIR?
Çocuğun kabakulak geçirdiği düşünülünce mutlaka doktora başvurulmalıdır. Ateş saptanır ve kaydedilir. Yatak istirahati önemlidir. Asetaminofen ve ibuprofen gibi non aspirin medikasyonlar verilir. Viral bir hastalık olduğu için antibiyotiklere başvurulmaz. Aspirinden Reye sendromu ile karaciğer yetmezliğine ve ölüme yolaçabileceğinden kaçınılmalıdır. Şişkin olan parotis ılık veya soğuk kompres tatbiki ile rahatlatılabilir. Sıvı alımı artırılmalı, yumuşak diyet verilmelidir. Asidik içeceklerden kaçınılmalıdır.Su, kafeinsiz hafif içecekler ve çay iyi tolere edilir. Vitamin A,vitamin C ve çinko destekli kombine vitaminler immün sistemi desteklemek açısından önemlidir. Akupunkturun kabakulağın süresi ve şiddetini azalttığı yolunda yayınlar da vardır.