Kabızım ne yapmalıyım?

Liv Hospital Samsun Beslenme ve Diyet Kliniği'nden Dyt.Aysun İpek 'Kabızlık' hakkında soruları yanıtladı.

Dyt. İpek, “Bağırsak faaliyetlerimiz açlık, düzensiz ve yetersiz beslenme, hareketsizlik, seyahat gibi durumlarda değişir ve hem fizyolojik hem psikolojik etkileriyle günlük hayatınızı sıkıntıya sokabilir. Bugün her 3 kişiden biri bu sebeplere bağlı olarak kabızlık problemi yaşamaktadır. Kabızlık bir hastalık olarak nitelendirilmeyip belirti olarak değerlendirilerek zaman zaman göz ardı edilebilir. Unutulmamalıdır ki uzun dönem kabızlık problemi ortaya çıkabilecek hemoroit, barsak kanseri, barsak tümörleri vb olası hastalıkların ilk belirtisi olabilir. Önceden müdahale edildiğinde hastalığı henüz oluşmadan önlemiş olmak mümkün olabilmektedir” dedi. 
Günde ne kaç defa tuvalete ziyareti normal?
Günde 1 kez tuvalete gitme, 2 veya 3 kez tuvalete gitme kadar normal olarak kabul edilir. Eğer 3 kereden fazla tuvalete gidiyorsanız ya da haftada 2 den az tuvalete gidiyorsanız bunun bir soruna işaret edebileceğini bilmeniz gerekir. Bunun da ciddi bir sorun olması için en az 3 aylık zaman zarfında haftada 3 ün altına düşen tuvalet rutini gerekir. Uzun dönem kabızlık hemoroit problemi olarak karşımıza çıkabilir ve bilindiği üzere bu durum bağırsak kanserine de zemin hazırlamaktadır.
Geleneksel tuvaletler en sağlıklı mıdır?
Alaturka tuvaletlerde fazla zaman geçirememeye bağlı olarak barsak tembelliği daha az yaşanır. Modern tuvaletlerde kitap okuma, tuvalette uzun süre kalma imkânı ıkınma süresini ve de zaman içinde dolaşım sistemini tembelleştirir. Modern tuvaletleri kullanım yöntemi oldukça önemli. Alaturka tuvaletlerde dizin karın bölgesine basınç yapması ile barsaklarınız daha rahat boşalır. Aynı pozisyonu modern tuvaletlerde yakalamak adına ayağınızın altına yükseklik koymanız veya alaturka tuvaletlerdeki pozisyonu yakalayacak şekilde öne doğru eğilmeniz dışkılamayı kolaylaştıracaktır.
Bağırsak eğitimi nedir?
Bedeniniz kendini birçok duruma adapte etmeye çalışır. Bağırsaklarınız da böyle. Özellikle seyahat halinde imkânlarınızın yetersizliği ile tuvalet ihtiyacını karşılayamamanız bu duruma adaptasyon sağlayan bağırsaklarınızda bir süre düzensizliğe neden olabilir. Bu nedenle bağırsaklarınızı eğitin. Aynı saatlerde beslenmeye, aynı miktarda su tüketmeye, aynı saatlerde tuvalete gitmeye çalışın. 
Kabızlık sorunu yaşayanlar için özellikle tüketilmesi gereken besin nedir?
Bağırsak hareketlerini artırmada besin grupları arasında posanın önemi oldukça fazla. Posa içeren gıdalara hayatınızda sıklıkla yer verin. Örneğin, her öğün sebze tüketin. Mutlaka gün içinde kabuklu ve kuru meyveleri tercih edin. Tam tahıllı ürünleri tercih edin. Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta da posanın tek başına barsak hareketleriniz üzerinde etkisi olmayacağıdır. Su tüketmediğiniz takdirde posa alımını artırmanızın barsak hareketleriniz üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır. Günde en az 2 lt su tüketilmesi posanın etkisini artırmaya yeterlidir. Ayrıca besinleri iyi çiğneyin, iyi çiğnenen besinlerin bağırsaklardan sindirim emilim ve atılımı daha kolay olacaktır.
Kabızlığa karşı hangi besinler tüketilmeli?
Siyah erik, incir, kayısı, keten tohumu, ravent, sebzeler, kepek, yaban arpası, kefir, fasulye, nohut, mercimek kabızlık problemi yaşadığınızda tüketebileceğiniz etkili besinler arasındadır. Unutulmamalı ki gaz yapan şeyler kabızlığa iyi gelirken, kabızlığa iyi gelen şeyler gaz yaparbilir.
Hareketin önemi nedir?
Hareketsizlik vücudun enerji ihtiyacını düşürür ve vücudunuz buna göre ekonomik çalışır. Bu ekonomik yaklaşım barsaklarınızın hareket etmesi için gerekli olan enerjiyi bulamamasına kadar gidebilir. O yüzden hareketinizi artırmanız barsak fonksiyonlarınız için de önemli bir etken olarak karşımıza çıkar.
Kabızlığın psikolojik etkisi var mıdır?
Serotonin hormonunun barsaklarda üretildiği, barsağın ikinci beyin olduğunu artık bilinen bir gerçek. Kabızlık problemi yaşıyorsanız mutlu hissetmezsiniz. Eğer rutin hayatınıza sürekli depresif, huzursuz, gerginseniz barsak hareketliliğinizi gözden geçirmenizi artık birçok araştırma söylüyor. Kabızlık sorununuz varsa depresyona karşı antidepresana başlamak gibi kolay bir yol denemek yerine kabızlığı önleyici bir yaşam tarzı belirlemeniz daha kalıcı ve kolay bir çözüm yolu olacaktır.
İlaç kullanımı kabızlığa etki eder mi?
Son dönemde aniden gelişen kabızlık probleminizin sebebi yeni kullanmaya başladığınız bir ilaç olabilir. İlaçların prospektüslerini okuyun. Depresyon ilaçları, düzenli kullandığınız tansiyon ilacı, demir hapları kabızlık problemi yaşamanıza neden olabilir. Bu ilaçları kullanırken akşam saatlerinde tercih edin ve kuru kayısı, kuru erik veya incir gibi bol posalı bir meyve tüketin.