Otizm spektrum bozukluğu nedir?

Otizm ya da Otizm Spektrumu Bozukluğu (OSB), sosyal etkileşim için gerekli olan konuşma ve sözsüz iletişim (jest mimikler) becerilerinde yetersizlikle karakterize olmuş bir bozukluktur.

 Hep aynı şekilde yapılmak istenen, ısrarcı bir şekilde tekrarlanan davranış, konuşma ve ilgi alanları da hastalığın olmazsa olmaz özelliğidir, sosyal etkileşimi daha da çok bozar ve çocuğu kendi iç dünyasına kapatarak yalnızlaştırır. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniği'nden Uzm. Dr. Serkan Süren Nisan ayının Otizm Farkındalık Ayı olması nedeniyle otizm hastalığı konusunda önemli bilgiler paylaştı. 

Otizm belirtileri hemen ortaya çıkmaz. Belli bir yaştan sonra daha çok belirginleşmektedir. En sık başvuru nedeni; 2-3 yaş arasında olur ve neden çoğunlukla konuşma gecikmesidir. Bununla birlikte bu yaş aralığındaki bir çocuk; başkalarıyla göz teması kurmuyorsa, ismi söylendiğinde bakmıyorsa, söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa, parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa, oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa, bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa, konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa, sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa, aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa, gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa, bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa, günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa, otizm açısından değerlendirilmelidir. 

Erken tanı ve sürekli  yoğun özel eğitim otizmin tek tedavisidir. Davranışçı terapiler ve erken müdahale ile otizmin belirtileri hafifler. Küçük yaşlarda (2>) daha çok ebeveynin eğitim programı ve sosyal-duygusal gelişmeye katkısı olan programlar seçilmelidir. Otizmin temel belirtilerine yönelik en etkin program olarak uygulamalı davranış analizi gösterilmektedir.Uygulamalı davranış analizi programı haftada 20-40 saatlik bir uygulamadır. Bu tam zamanlı programlarda başarı yüksek oranda bildirilmiştir. 

Ailenin eğitimde rol alması, evde çocuğun da sosyal-duygusal gelişmesi ve olumsuz davranışlarını değiştirmek için çaba harcamaları gerekmektedir.Eğitim süresince çocuk psikiyatri, çocuğu belli aralıklar ile görüp eğitim hedeflerini eğitimcilerle paylaşmalıdır.

Otizmde erken tanının sonuçlarının iyileştirici olmasına vurgu yapan Uzm. Dr. Serkan Süren, çocuklarının gelişiminden endişe duyan ebeveynlerin zaman kaybetmeden çocuk psikiyatrisi muayenesi talebinde bulunmaları gerektiğini dile getirmiştir.