Servikal Kanser Taramasının amacı nedir?
VM Medical Park Samsun Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği'nden Op.Dr.Safiye Genç, servikal kanser taramasının amacı servikal kanser ve prekanserleri erken evrede tanıyarak servikal kansere bağlı morbidite(hasta olma olasılığı) ve mortaliteyi (hastalığa bağlı ölüm olasılığı) azaltabilmekte olduğunu belirterek, konuyla ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Kullanılan testler:
Pap smear testi
HPV(human papilloma virüsü) testi
Her ikisinin beraber kullanıldığı kotest testi
Pap smear testi:Smear alınırken hasta en az iki gün cinsel ilişkiye girmemiş vajina yıkanmamış olmalıdır.Smear taramasının başlangıcı 21 yaştan sonra olmalıdır.Daha önce yapılmamasındaki amaç HPV virüs enfeksiyonun kendiliğinden gerilemesidir.
21-29 yaş aralığında 3 yılda bir olması yeterlidir.30-65 yaş aralığında smear tek başına ise
3 yılda HPV testi ile birlikteyse 5 yılda bir olması yeterlidir.65 yaşında tarama sonlandırılmalıdır.
Kanser dışı(diğer jinekolojik) nedenlerle rahimi alınmış kişilerde takipte vajinal sitolojinin yeri yoktur.Gebelikte tarama ilk 3 ayda yapılmalıdır.
HPV testi
HPV-DNA'nın serviks kanseri ile ilişkisi kanıtlanmış olup serviks kanserli hastalarının %99.9'da HPV DNA varlığı gösterilmiştir.Servikal kanser gelişiminde güncel model HPV enfeksiyonun dirençli olmasıyla ilişkili olduğudur.HPV enfeksiyonun direncinde hangi faktörlerin etkili olduğu tamamen anlaşılamamıştır.Buna rağmen en önemli faktör HPVgenotipidir.Servikal kanserin yaklaşık %55-60'ında bulunan HPV-16 en yüksek kanser yapma potansiyeline sahiptir.Yaklaşık%10-15'nin nedeni HPV-18 olup ikinci sırada yer almaktadır. Çoğu genç kadın özellikle 21 yaşın altında etkin immün sistem savunması 8 ay yada daha kısa sürede enfeksiyonu temizlemektedir.
8-24 ay içinde olguların %80-90 enfeksiyon tespit edilemeyecek seviyede düşmektedir.HPV testinde sadece yüksek riskli HPV çalışılmalıdır.Düşük riskli HPV genotipinin belirlenmesinin önemi yoktur.Yüksek riskli olarak adlandırılan 12 alt tip azalan oranla 16-18-58-33-45-31-52-35-59-39-51-56.HPV 16-18 servikal kanserin %75'inden sorumludur.
Kotest
Her 5 yılda bir Pap testi ve HPV-DNA testinin birlikte yapılması(kotest),30 yaş ve üzeri kadınlarda servikal anormalliklerin tespitinde yalnızca Pap test ile taramaya göre daha üstündür.