Viral hepatitlere sebep olan farklı virüs tipleri (A, B, C, D ve E) bulunmaktadır. Dünyada yılda 1,4 milyon insanın bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir.
Dünya genelinde insanların bu konuya dikkatini çekebilmek için son birkaç yıldır Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği (World Hepatitis Alliance) önderliğinde “Dünya Hepatit Farkındalık” günü kutlanmaktadır. Daha önceki yıllarda farklı tarihlerde kutlanan ve aktiviteler yapılan bugünün tarihi 2018 yılından itibaren 28 Temmuz olarak belirlenmiştir.
Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi Samsun Eğitim Araştırma Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Özgür GÜNAL , görev yaptığı Samsun Eğitim Araştırma Hastanesi’nde Dünya Hepatit Gününde Viral Hepatitler, Korunma ve Tedavi yolları konusunda bilgi verdi;
Hepatit B ve C Virüsü Siroz ve Karaciğer Kanserine Yol Açabiliyor
Özellikle hepatit B (HBV) ve hepatit C (HCV) virüsleri yıllar içerisinde ciddi karaciğer hastalığı, siroz veya karaciğer kanserine yol açabildiği için bu virüslerden korunmak büyük önem arz etmektedir. Dünyada yaklaşık 2 milyar kişinin HBV ile, 185 milyondan fazla kişinin ise HCV ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde nüfusun yaklaşık %4-5’inin kronik hepatit B, %0,5’inin ise kronik hepatit C virüsü ile enfekte olduğu düşünülmektedir. En önemli sorun ise halen Hepatit B ve Hepatit C'li insanların %80-90'ının durumlarından haberdar olmamasıdır.
Hepatit B ve C virüsleri benzer yollarla bulaşmakta olup en önemli bulaşma yolları şöyle sıralanabilir:
⦁ Kontrol edilmemiş kan transfüzyonu ya da kan ürünlerinin kullanımı
⦁ Sterilize edilmemiş araçlarla yapılan cerrahi işlemler ve diş tedavileri
⦁ Doğum esnasında anneden bebeğe bulaşması
⦁ Özellikle ilaç bağımlıların enjektör paylaşımı
⦁ Tıraş bıçağı, diş fırçası gibi eşyaların ortak kullanımı
⦁ Sterilize edilmemiş araçlarla dövme ya da vücut takıları uygulanması
⦁ Güvenli olmayan cinsel ilişki
Hepatit virüsü türleri ve korunma yolları
Hepatit B virusundan korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Ülkemizde “Genişletilmiş Bağışıklama Programı” içinde yer alan hepatit B kontrol programı kapsamında 1998 yılında hepatit B aşısı rutin çocuk aşılama takvimine eklenmiştir. Ailesinde hepatit olanlara veya risk grubundakilere de hepatit B aşısı Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Hepatit D virüsü sadece hepatit B virüsü enfeksiyonu olan kişilerde hepatite yol açtığından Hepatit B virüsünden korunma hepatit D virüsünden de korunmayı sağlamaktadır.
Hepatit C enfeksiyonundan korunmak için etkin bir aşı henüz mevcut olmadığı için bulaşma yollarının iyi kontrolü ve hastaların bulunarak tedavi edilmesi son derece önemlidir. Kronik hepatit C tedavisi için son beş yılda güzel gelişmeler yaşanmış olup, %100 tedavi edilebilen ilk viral enfeksiyon olmuştur. En fazla 3-6 ay süren tedavilerle hastalar hepatit C enfeksiyonundan tamamen kurtulabilmektedirler.
Hepatit A kontamine su ve besinlerle salgınlara yol açabilen, kötü hijyenik koşullar varlığında kolaylıkla bulaşabilen bir hastalıktır. Çocukluk çağlarında hafif belirtilerle geçirilen hepatit A enfeksiyonu ileri yaşlarda daha ağır seyretmekte ve şiddetli karaciğer hastalığıyla ölümlere yol açabilmektedir. Hepatit A enfeksiyonundan da aşı ile korunmak mümkün olup ülkemizde 2012 yılında hepatit A aşısı çocukluk dönemi aşı takvimine alınmıştır.
Hepatit E virusu fekal-oral (dışkıyla temas) yoluyla bulaşır, vahşi ve evcil hayvanlarda bulunur ve akut enfeksiyona neden olur. Erişkinlerde çocuklardan daha sık görülür, hamilelerde daha ağır seyreder. Bağışıklığı baskılanmış hastalarda ise kronik hepatit tablosu yapması açısından önem taşımaktadır.
Ağırlıklı olarak viral hepatitler hakkında farkındalık, önleme, korunma ve tedavi konusunun ele alınması ve bu alanlarda iyileştirme ve geliştirme çalışmalarının yapılması önerilmektedir. Her yıl farklı aktivitelerle toplumun viral hepatitler hakkında bilgi sahibi olmasına çalışılmalıdır.
GÜNCEL
Yayınlanma: 28 Temmuz 2022 - 15:12
28 Temmuz Dünya Viral Hepatit Günü
Hepatit, en basit anlamıyla karaciğerin iltihabıdır ve pek çok nedene bağlı olarak oluşabilir. Bu nedenlerin başında viral enfeksiyonlar gelmektedir.
GÜNCEL
28 Temmuz 2022 - 15:12